De telefoon gaat en ik voel meteen dat dit slecht nieuws is. Aan de andere kant van de lijn hoor ik mijn moeder zeggen dat mijn oma is overleden. ‘Dat kan helemaal niet’ schiet direct door mijn hoofd. Nog geen anderhalve week geleden vierden we haar 90e verjaardag. Geen vuiltje aan de lucht.
Een paar uur na het telefoontje heb ik mezelf enigszins herpakt en ben ik er klaar voor het nieuws aan mijn jongens te vertellen. ‘Mama moet jullie iets vertellen’ begin ik met trillende stem en ik voel de tranen branden in mijn ogen. De jongens kijken me verbaasd aan. ‘Wat is er mama?’ vraagt mijn oudste zoon terwijl hij zijn kleine handje geruststellend op mijn arm legt. Mijn jongste zoon ruikt onraad en trekt zich in een hoekje terug. Bang voor wat er komen gaat. Ik vertel dat als je heel oud bent, je lichaam alleen nog maar wil slapen om nooit meer wakker te worden. De jongens kijken me geïnteresseerd aan. Dan vertel ik dat Omi ook al heel oud is. ‘Ja, 90!’ zegt mijn zoon wijs. Ik lach door mijn tranen heen en vervolg mijn moeilijke boodschap.’Ja, Omi is al 90, dat is heel oud en Omi wil nu graag alleen nog maar slapen’, ik zucht een keer diep, ‘en daarom is Omi vandaag dood gegaan’. De jongens staren me aan. ‘Maar, hoe kan dat, is haar hart dan gestopt met kloppen ofzo?’ verbreekt mijn oudste wijsneus de stilte. Ik kan me ondertussen niet meer inhouden en laat mijn tranen de vrije loop. ‘Het is goed zo, Omi was zo moe, we moeten blij voor haar zijn’ probeer ik er moeizaam nog iets positiefs van te maken. ‘Maar mama, waarom huil je dan zo?’ vraagt mijn zoon die allang doorheeft dat ik het eigenlijk helemaal niet zo goed nieuws vind dat Omi dood is. Mijn jongste zoon staat nog steeds stilletjes voor zich uit te kijken. Ik trek hem op mijn schoot en hij legt zijn hoofdje tegen mijn schouders. ‘Ik vind het heel verdrietig mama’ stottert hij en op dat moment schieten er tranen in zijn ogen. ‘Dat vind ik ook’ zeg ik zachtjes en wrijf hem over zijn rug. ‘Mogen we nu tv kijken?’ vraagt mijn oudste zoon dan en de spanning is weg. De jongens springen op de bank en binnen een paar minuten lachen ze uitbundig om de klungelige avonturen van Buurman en Buurman.
’s Avonds als we naar bed gaan wil mijn oudste zoon alles weten. Hoe je hart ineens stopt met kloppen, waar je bent als je dood gaat en waarom je dan begraven wordt. Hij herinnert me aan mijn belofte van een tijdje geleden dat hij mee mag naar de begrafenis. ‘Alleen zei je toen dat oude opa als eerste dood zou gaan’ spreekt hij me vermanend toe. Ik slik. Daar hebben we inderdaad een uitgebreid gesprek over gehad toen oude opa, inmiddels 95 jaar, heel ziek was. Maar nu is het niet oude opa, maar Omi die we gaan begraven. . . .
Mijn jongste zoon vindt het moeilijk het nieuws te bevatten. ‘Ik vind het stom’ vertrouwt hij me toe als ik nog even met hem zit te kletsen op zijn bed. ‘Ik vind het stom dat Omi dood is en dat ze nu helemaal alleen onder de grond moet liggen’ vervolgt hij met een zachte stem. ‘En nu krijg ik nooit meer een koekje van haar’. Opeens kijkt hij verschrikt op en vraagt of we nu weer gaan verhuizen. Ik snap niet wat hij bedoelt. ‘Omi’s huis is nu leeg, daar moeten wij dan toch in gaan wonen?’ vervolgt hij zijn logica. Ik aai hem over zijn bolletje. Wat gaat er toch allemaal door het kleine hoofd van mijn stoere mannetje.
De dag van de begrafenis breekt aan. Ik ben zenuwachtig. Voel het verdriet door mijn lichaam stromen. Mijn oudste zoon, die samen met zijn papa naar de begrafenis komt, loopt geïnteresseerd rond in het rouwcentrum. Samen gaan we naar Omi kijken, die heel vredig en mooi ligt opgebaard. Hij vind het niet eng of verdrietig. Hij wil alleen maar weten hoe haar handen voelen. Die zijn koud. IJskoud. Ik sta erbij te huilen en hij kijkt me met grote ogen aan. Niets begrijpend van het grote verdriet dat ik voel.
De dienst is mooi. We nemen afscheid van een prachtig mens dat zo lang bij ons mocht zijn. Als ik op het punt sta in de rouwstoet te vertrekken zeg ik mijn zoon gedag. Hij vindt het jammer dat het feestje afgelopen is en is het niet eens met ons besluit dat hij niet meegaat naar de begraafplaats. Ik geef hem een kus en zie hem onder protest meelopen met zijn vader.
De week daarna lijkt mijn oudste zoon de gebeurtenis alweer vergeten te zijn. In tegenstelling tot zijn jongere broer waar de dood van Omi nog vaak door het hoofd spookt. Elke avond zegt hij hoe verdrietig hij is dat Omi er niet meer is. Hij is ook bang. Bang omdat Omi nu alleen onder de grond ligt. We lezen een boekje over Nijntje die haar oma Pluis begraaft en een mooi tuintje rond haar graf maakt. Dat brengt mijn jongste zoon op een idee.
En zo ga ik een week na de begrafenis met de jongens naar het verse graf van mijn oma. Mijn jongste zoon legt zijn zelfgekozen bloemetjes op een mooi plekje en daarna is het goed. Er lijkt iets van hem af te vallen. Als we weg gaan zwaaien de jongens uitbundig naar het graf. ‘Slaap lekker Omi!’ roepen ze en vrolijk rennen ze over de begraafplaats naar de auto. . . .
Liefs,
Laura
